تعریف گردشگری
واژه Tourism از دو بخش ترکیب شده است: “Tour” به معناي سفر، گشت، مسافرت، سیاحت و “ism”، پسوندي است که اشاره به مکتب یا اندیشه‌اي فلسفی، مذهبی، سیاسی، ادبی و غیره دارد (لطفی خاچکی،1387،ص 180).
واژه توريسم نخستين بار در سال 1811، در مجله‌اي انگليسي به نام مجله ورزشی[1] بكار برده شد. در آن زمان اين لغت به معناي مسافرت به منظور تماشاي آثار تاريخي و بازديد از مناظر طبيعي براي كسب لذت به كار مي‌رفت. از آن زمان تاكنون معاني وتعاريف متعددي از طريق صاحب‌نظران ارائه شده است. در اين جا به ارائه تعريف گردشگري كه از طرف سازمان ملل، بر اساس پيشنهاد كنفرانس بين‌المللي ترانسپورت و گردشگري آن سازمان در رم، به تصويب رسيده مي‌پردازيم:
«گردشگر كسي است كه به منظور تفريح، بازديد از نقاط ديدني، معالجه، تجارت، ورزش يا زيارت، به جايي غير از مكاني كه در آن اقامت دارد سفر مي‌كند، مشروط براين كه حداقل مدت اقامت او از 24 ساعت كمتر و از شش ماه بيشتر نباشد». گردشگري عبارت است از گذران اختياري مدتي از اوقات فراغت خود در مكاني غير از محل سكونت دائمي به قصد بهره‌برداري از لذت‌هاي گردشگري (صیدایی و هدایتی‌مقدم، 1389، صص 100-99).
چندین دهه به طول انجامیده است تا دولت‌ها به این توافق دست یابند که کدام دسته از مسافران[2] یا بازدید‌کنندگان[3] باید در تعریف گردشگری گنجانیده شوند. با این حال، هنوز مسئله اعتبار آمارهای تطبیقی وجود دارد، چرا که دولت‌ها به دلایل یکسان و روشی مشابه به جمع‌آوری آمار نمی‌پردازند. از تمامي تعاريفي كه در زمينه گردشگري توسط افرادي نظير بركارت و مدليك[4] يا ميدلتون[5] ارائه شده، تعريف ميل و موريسون[6]، جامع‌ترين و كامل‌ترين مي‌باشد( لومسدن؛1387،صص 43-3). در این تعریف به فعالیت‌هاي پیش و پس از مسافرت، همانند فعالیت‌هایی که در مقصد انجام می‌شود، اهمیت داده شده است (لطفی خاچکی،1387،ص 180). مفاهيمي كه براي بازارياب گردشگر در درك و فهم فرآيند كلي وجود دارد، بنيادي‌تر و اساسي‌تر از يك تمركز ساده بر سفر سياحتي و مقصد مي‌باشد( لومسدن؛1387،صص 43-3).
واژة گردشگري به فعاليتي اطلاق مي‌شود كه زمان سفر گردشگران به وقوع مي‌پيوندد. اين واژه دربرگيرندة همه چيز از قبيل برنامه‌ريزي سفر، مسافرت به مكان مورد نظر، اقامت در آنجا، بازگشت و يادآوري خاطرات سفر، بعد از بازگشت مي‌باشد. همچنين شامل فعاليت‌هايي است كه مسافر به عنوان بخشي از سفر، انجام مي‌دهد، نظير خريدهاي انجام شده و تعاملاتي كه ميان ميزبان و مهمان به وجود مي‌آيد. خلاصه آنكه، گردشگري تمامي فعاليت‌ها و تأثيراتي است كه در طول سفر براي بازديدكننده به وقوع مي‌پيوندد( لومسدن،1387،ص 4).
اين تعريف، در برگيرندة چهار مرحله متداخل از فعاليت مصرف‌كننده مي‌باشد:
- فعاليت قبل از خريد، نظير كسب اطلاعات، بحث و گفت و گو در مورد چشم‌اندازها با دوستان و اقوام، ذخيرة پيشاپيش جا براي يك روز تعطيل يا برنامه‌ريزي مسافرت براي يك بازديد روزانه و تدارك پيش از سفر؛
- مسافرت به مقصد و بازگشت از مقصد و احتمال توقف شبانه در طول مسير؛
- فعاليت‌هايي كه در مقصد انجام مي‌شود كه ممكن است فعاليت‌هاي يكنواخت و فعاليت‌هايي با دامنة وسيع باشند؛
- رفتار پس از مصرف نظير پردازش عكس‌ها و گفتگو در مورد تجربيات.
اين مراحل متداخل، نقطه شروع مفيدي را براي تجزيه و تحليل كسب و كار گردشگري فراهم مي‌كند و نيز بينشي را ارائه مي‌كند، در مورد علت و چگونگي خريد مسافرت، اجزاي بوجود آورنده يك روز تعطيل كه واقعاً براي مردم ارزشمند است و اينكه چگونه يك مقصد مي‌تواند تداوم كسب و كار را تعيين نمايد (لومسدن،1387،صص 4-6).
[1] sporting magazine
[2] travelers
[3] visitors
[4] Burkhart and Medlik
[5] Middleton
[6] Mill & Morrison